e-Devlet işten çıkış nedeni öğrenme, sorgulama işlemleri, işten ayrılan veya çıkarılan birçok çalışanın merak ettiği önemli konuların başında gelir. İşten ayrılma süreci sadece işverenin bildirimiyle sınırlı kalmaz; bildirimin Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sistemine doğru ve eksiksiz bir şekilde yansıması büyük önem taşır. Çünkü bilgiler, kıdem tazminatı, işsizlik maaşı gibi hakların belirlenmesinde doğrudan etkilidir.
Vatandaşlar, e-Devlet sistemi sayesinde işten çıkış tarihlerini ve hangi kod ile bildirildiklerini kolayca sorgulayabilir. Sorgulama, hukuki süreçlerde delil olarak kullanılabilir, yanlış bir bildirim olup olmadığını kontrol etme fırsatı sunar. Sorgulamanın nasıl yapılacağını adım adım anlatacak, çıkış kodlarının anlamlarını detaylı açıklayacak ve nelere dikkat edilmesi gerektiğini paylaşacağız.
e-Devlet Üzerinden İşten Çıkış Nedeni Nasıl Sorgulanır?
e-Devlet işten çıkış nedeni öğrenme, sorgulama işlemi; dijital ortamda hızlı ve ücretsiz şekilde yapılabilmektedir. İşlem sayesinde çalışanlar, işverenin Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) yaptığı bildirimin içeriğini, işten ayrılış tarihini ve hangi çıkış kodu ile bildirildiklerini görüntüleyebilirler.
Sorgulama işlemi için izlenecek adımlar:
- Tarayıcı üzerinden www.turkiye.gov.tr adresine girilir.
- T.C. kimlik numarası ve e-Devlet şifresi ile sisteme giriş yapılır.
- Arama çubuğuna “SGK Tescil ve Hizmet Dökümü” yazılır ve çıkan sonuca tıklanır.
- Açılan sayfada “Hizmet Bilgisi – 4A” sekmesi seçilir.
- Son çalışılan işyerine ait bilgiler bulunur ve burada yer alan “İşten Ayrılış Nedeni” satırı incelenir.
Ekranda kişinin işten ayrılış tarihi, son aldığı brüt ücret, hizmet süresi ve SGK çıkış kodu yer alır. Kod, işten çıkışın gerekçesini temsil eder ve çalışanın haklarını, işverenin yükümlülüklerini belirler.
Not: Eğer sistemde işten ayrılış kodu görünmüyorsa bu durum genellikle bildirimin henüz yapılmadığını ya da veri girişinde hata olduğunu gösterebilir. Bu durumda SGK müdürlüğüyle iletişime geçmek gerekebilir.
SGK İşten Çıkış Kodları Ne Anlama Gelir?
e-Devlet işten çıkış nedeni öğrenme, sorgulama işlemini yaptıktan sonra karşınıza bir sayı şeklinde çıkış kodu gelecektir. Kod, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) işten çıkış nedenlerini standartlaştırmak amacıyla oluşturduğu bir sistemdir. Her kod, belirli bir işten ayrılma gerekçesini temsil eder ve hem çalışanın haklarını hem de işverenin yükümlülüklerini doğrudan etkiler.
En Yaygın SGK Çıkış Kodları:
1 – Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi
Çalışan, deneme süresi içinde işveren tarafından işten çıkarılmıştır.
3 – Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa)
Çalışan kendi isteğiyle işten ayrılmıştır. Genellikle kıdem ve ihbar tazminatı hakkı olmaz.
4 – Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından feshi
İşveren, çalışanı kendi kararıyla işten çıkarmıştır. Nedene göre tazminat hakkı oluşabilir.
5 – Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi
Süresi dolan bir sözleşme feshedilmiştir. Tazminat hakkı oluşmaz.
8 – Emeklilik nedeniyle işten ayrılma
Çalışan yaşlılık veya emeklilik hakkı kazanarak ayrılmıştır. Tazminat alınabilir.
17 – İş yerinin kapanması
Şirket faaliyetlerine son vermiştir. Tüm çalışanlar için geçerli olabilir.
18 – İşin sona ermesi
Proje bazlı veya dönemlik işler tamamlanmıştır.
22 – Diğer nedenler
Gerekçesi açık şekilde belirtilmeyen durumlar için kullanılır. Tazminat hakkı belirsiz olabilir.
25 – İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışı
İşveren, işçiyi haklı nedenle işten çıkarmıştır. Bu kodla çıkışta kıdem ve ihbar tazminatı verilmez.
29 – İşten çıkarma (toplu)
Aynı anda birçok işçinin iş akdinin sonlandırılmasıdır. Çoğunlukla ekonomik sebeplerle yapılır.
Kodlar neden önemlidir?
- İşsizlik maaşı almak için belirli kodlar (örneğin 4, 17, 18, 29) gereklidir.
- Kıdem ve ihbar tazminatı hakkı kodun türüne göre doğar ya da doğmaz.
- İşverenin SGK prim bildirimi ile uyumlu hareket edip etmediği kontrol edilebilir.
Kodda hata varsa işçinin hak kaybı yaşaması ve işverenin idari para cezası alması mümkündür.
Yanlış Çıkış Kodu Bildirildiyse Ne Yapılmalı?
e-Devlet işten çıkış nedeni öğrenme, sorgulama işlemi sonrasında, işten ayrılış nedeninin doğru olmadığını fark eden birçok çalışan, hatalı bildirimin nasıl düzeltileceğini merak etmektedir. Yanlış çıkış kodu, tazminat ve işsizlik maaşı hakkının kaybına neden olabileceği için ciddi sonuçlar doğurabilir.
Yanlış çıkış kodu bildirimi durumunda izlenecek adımlar:
1. İşveren ile iletişime geçin
İlk olarak yapılması gereken işverenle veya insan kaynakları birimiyle iletişime geçerek durumun farkında olup olmadıklarını sormaktır. Hatalı bildirimin fark edilmesi durumunda, işveren SGK sistemine girerek düzeltme yapabilir.
SGK sisteminde “iptal bildirgesi” verilip yeni kodla “ek bildirge” düzenlenerek düzeltme yapılabilir.
2. SGK İl/İlçe Müdürlüğü’ne başvuru yapın
Eğer işveren kodu değiştirmek istemiyorsa çalışanın bireysel olarak SGK müdürlüğüne dilekçe ile başvuru yapması gerekir. Dilekçede;
- İşten çıkış tarihi
- Bildirilen kod ve olması gereken kod
- Durumu destekleyen belgeler (örneğin istifa dilekçesi yoksa ama “istifa” kodu girilmişse) yer almalıdır. SGK bu başvuru üzerine işverenden savunma isteyebilir.
3. İş Mahkemesi’ne başvurun (gerekirse)
İdari yollarla sonuç alınamazsa, çalışan İş Mahkemesi’nde dava açabilir. Özellikle kıdem tazminatı veya işsizlik maaşı gibi hakları engellenen çalışanlar için bu yol önemlidir. Mahkeme, durumu inceleyip işverenin kusurlu olduğunu belirlerse düzeltme yapılmasına karar verebilir.
İşsizlik Maaşı Alabilmek İçin Hangi Kodlar Geçerlidir?
e-Devlet işten çıkış nedeni öğrenme, sorgulama yaptıktan sonra çıkan kod, işsizlik maaşı hakkı olup olmadığını doğrudan etkiler. Çünkü Türkiye İş Kurumu (İŞKUR), sadece belirli çıkış kodlarıyla bildirilen çalışanlara işsizlik ödeneği bağlamaktadır. Bu nedenle bildirilen kodun doğruluğu büyük önem taşır.
İşsizlik maaşı almak için kabul edilen çıkış kodları:
Aşağıdaki kodlarla işten çıkarılan kişiler, gerekli diğer şartları da sağlıyorsa işsizlik maaşı almaya hak kazanır:
- 4 – Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından feshi
- 5 – Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi
- 12 – Askerlik nedeniyle fesih
- 15 – Toplu işçi çıkarma
- 17 – İş yerinin kapanması
- 18 – İşin sona ermesi
- 22 – Diğer nedenler (belgelendirme şartı aranabilir)
- 25-2 – Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık dışı nedenler (istisnai durumlar)
- 29 – Toplu işçi çıkarma (disiplin dışı)
Kod 3 (istifa) ve Kod 25 (disiplin/kusur nedeniyle çıkarılma) ile işten ayrılanlar işsizlik maaşı alamaz.
Diğer şartlar nelerdir?
Kod uygun olsa bile işsizlik maaşı için şu kriterler de sağlanmalıdır:
- Son 120 gün kesintisiz prim ödemesi,
- Son 3 yılda en az 600 gün sigortalı çalışma,
- İşten çıkarıldıktan sonra 30 gün içinde İŞKUR’a başvuru yapılması.
Tüm şartlar sağlandığında, kişi işsizlik maaşı başvurusunu e-Devlet üzerinden veya doğrudan İŞKUR şubelerine giderek yapabilir.
