Şikayete konu olmuş dosyada maaş haczi yapılır mı? sorusu, borçluların en sık araştırdığı konulardan biridir. Özellikle icra dosyası şikayet sürecinde olan kişiler, maaşlarına kesinti yapılıp yapılamayacağını, haciz işlemlerinin durup durmayacağını merak eder. Bu konuda doğru bilgiye ulaşmak, hem hak kaybını önlemek hem de yasal süreci doğru yönetmek açısından büyük önem taşır.
Bu rehberde; şikayete konu icra dosyalarında maaş haczi konusunu tüm detaylarıyla ele alıyor, İcra ve İflas Kanunu’nun güncel hükümlerine göre nasıl bir uygulama olduğunu adım adım açıklıyoruz.
Şikayete Konu Dosya Ne Demektir?
Bir dosyanın şikayete konu olması, genellikle borçlunun icra müdürlüğünün yaptığı bir işleme itiraz etmesi anlamına gelir. Örneğin:
- Yanlış dosyaya ödeme yapılması,
- Usule aykırı tebligat gönderilmesi,
- Maaştan fazla kesinti yapılması,
- Borç miktarının hatalı belirlenmesi
gibi durumlarda borçlu, icra mahkemesine şikayet dilekçesi verebilir. Bu işlem sonucunda dosya “şikayete konu olmuş” statüsüne geçer.
Şikayet Süreci Ne Zaman Başlar?
Şikayet, ilgili işlemin öğrenilmesinden itibaren 7 gün içinde yapılmalıdır. Borçlu, bu süre içerisinde başvurusunu yaparsa, icra mahkemesi süreci değerlendirir.
Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta, şikayetin icra işlemini kendiliğinden durdurmadığıdır.
Şikayete Konu Olmuş Dosyada İcra İşlemleri Devam Eder mi?
Şikayet sürecine girilmiş olması, icra dosyasının tamamen durduğu anlamına gelmez. İcra mahkemesi geçici durdurma kararı vermezse, maaş haczi, banka haczi veya menkul haczi gibi işlemler devam eder.
Mahkemenin Kararı Bekleniyorsa
Eğer mahkeme “tedbiren durdurma” kararı verirse, bu durumda icra müdürlüğü işlemleri geçici olarak askıya alır. Bu durumda, maaştan kesinti yapılamaz, bankadaki hesaba bloke konulamaz.
Maaş Haczi Nedir, Nasıl Uygulanır?
Maaş haczi, borçlunun çalıştığı iş yerinden aldığı maaşın belirli bir kısmının icra dosyasına aktarılması işlemidir.
Bu durum, genellikle resmî bir icra kararı sonrasında uygulanır ve belirli bir kanuni sınır içinde yapılabilir.
| Haciz Türü | Uygulama Alanı | Oran (%) | Yasal Dayanak |
|---|---|---|---|
| Maaş Haczi | Kamu veya özel sektör çalışanı | %25’e kadar | İİK m. 83 |
| Emekli Maaşı Haczi | Talep halinde sınırlı | %25 (rızayla) | SGK Kanunu |
| Nafaka Haczi | Aylık gelir üzerinden | %50’ye kadar | Aile Hukuku |
| Vergi Borcu Haczi | Gelir üzerinden | Değişken | Amme Alacakları Kanunu |
Haciz Oranı Nasıl Belirlenir?
Kanun gereği, maaşın en fazla dörtte biri (%25) haczedilebilir. Ancak nafaka borçları için bu oran %50’ye kadar çıkabilir.
Bu sınıra rağmen bazı iş yerleri yanlışlıkla daha yüksek kesinti yapabiliyor. Bu durumda borçlu, icra mahkemesine şikayet yoluna gidebilir.
Şikayet Edilen Dosyada Maaş Haczi Uygulanır mı?
1. Mahkeme Tedbir Kararı Vermemişse
Eğer mahkeme tarafından durdurma kararı verilmemişse, şikayet süreci devam ederken maaş haczi uygulanabilir.
İcra müdürlüğü, borçlunun maaşına yönelik yazıyı iş yerine gönderir ve kesintiler başlar.
2. Tedbir Kararı Verilmişse
Mahkeme, borçlunun haklı olabileceğini görürse, “tedbiren icra işlemlerinin durdurulmasına” karar verebilir. Bu durumda maaş haczi uygulanmaz, çünkü dosya geçici olarak askıdadır.
| Durum | Mahkeme Kararı | Maaş Haczi Uygulaması |
|---|---|---|
| Tedbir Kararı Yok | Devam eder | Haciz uygulanır |
| Tedbir Kararı Var | Durdurulur | Haciz yapılamaz |
| Kesinti Başlamış | Karar sonradan gelirse | Kesinti durdurulur |
Şikayet Sürecinde Borçlunun Hakları
Borçlu, şikayet sürecinde birçok hakka sahiptir. Bunların başında, usulsüz işlemlere karşı yasal koruma gelir.
Haklar Tablosu
| Hak | Açıklama |
|---|---|
| Şikayet Hakkı | İcra müdürlüğünün işlemlerine karşı 7 gün içinde yapılabilir. |
| Durdurma Talebi | Mahkemeden tedbir kararı istenebilir. |
| Fazla Kesinti İtirazı | Maaştan fazla kesinti varsa iade talep edilebilir. |
| Bilgi Alma Hakkı | Dosya ilerleyişi hakkında bilgi istenebilir. |
| Temyiz Hakkı | Mahkeme kararına karşı istinaf yoluna başvurulabilir. |
Bu süreçte, özellikle E-devlet üzerinden yapılan icra sorgulama işlemleriyle dosya durumu anlık olarak takip edilebilir.
Şikayet Süreci Nasıl İşler?
1. Şikayet Dilekçesinin Hazırlanması
Borçlu, icra müdürlüğüne yapılan işlemi öğrendikten sonra 7 gün içinde icra mahkemesine dilekçe verir. Dilekçede;
- Hangi işlemin hatalı olduğu,
- Hangi yasal maddeye aykırı olduğu,
- Ne tür bir zarar doğurduğu açıkça belirtilmelidir.
2. Mahkemenin İncelemesi
Mahkeme, dosyayı evrak üzerinden veya duruşma açarak inceler. Şikayet haklı bulunursa, işlem iptal edilir ve maaş haczi kaldırılabilir.
3. Kararın Uygulanması
Mahkeme kararının icra dairesine ulaşmasıyla birlikte, eğer tedbir veya iptal kararı varsa haciz işlemi derhal durdurulur.
Maaş Haczi Devam Ederken Şikayet Sonuçlanırsa Ne Olur?
Şikayet Kabul Edilirse
Mahkeme, borçlunun haklı olduğuna karar verirse;
- Haciz işlemi iptal edilir,
- Kesilen tutarlar iade edilir,
- Dosya yeniden düzenlenir.
Şikayet Reddedilirse
Eğer mahkeme şikayeti reddederse, maaş haczi kaldığı yerden devam eder. Borçlunun tek seçeneği üst mahkemeye istinaf başvurusu yapmaktır.
Şikayet Sürecinde İşverenin Sorumluluğu
İşveren, icra dairesinden gelen haciz yazısını uygulamakla yükümlüdür. Ancak şu detaylar önemlidir:
| Durum | İşverenin Sorumluluğu |
|---|---|
| Yazı Geldi, Karar Yok | Maaştan kesinti başlatmak zorunda |
| Mahkeme Tedbir Kararı Verdi | Kesintiyi durdurmak zorunda |
| Yanlış Dosyaya Ödeme Yaptı | Sorumluluk işverene geçer |
İşverenin bu kurallara uymaması durumunda, borçlunun mağduriyeti doğarsa işverene tazminat davası açılabilir.
Emekli Maaşına Haciz Uygulanabilir mi?
Emekli maaşları, kural olarak haczedilemez. Ancak borçlunun kendi rızasıyla yazılı onay vermesi halinde haciz mümkündür.
Bu durum, SGK tarafından düzenlenen genelgelerle açıkça belirlenmiştir.
Dolayısıyla, şikayete konu olmuş bir dosyada emekli maaşına kesinti yapılamaz, ta ki borçlu buna onay verene kadar.
Maaş Haczi Ne Zaman Kalkar?
Bir maaş haczi, aşağıdaki durumlarda ortadan kalkar:
| Durum | Sonuç |
|---|---|
| Borcun Tamamı Ödenirse | Haciz kaldırılır |
| Mahkeme Kararı İptal Ederse | Haciz kalkar |
| İcra Dairesi Hata Tespit Ederse | İşlem geri alınır |
| Borçlu İşten Ayrılırsa | Yeni iş yerinden bilgi istenir |
İcra dairesi, bu durumları işleme koymak için resmi bildirim ister. Bu yüzden, borçlunun iş değişikliği veya ödeme yapması halinde yazılı olarak bildirmesi gerekir.
Maaş Haczi Şikayeti Nasıl Yapılır?
Maaş hacziyle ilgili şikayet süreci, E-devlet üzerinden yapılan başvuru veya doğrudan icra mahkemesine dilekçe verilmesiyle başlar.
| Başvuru Yolu | Açıklama |
|---|---|
| E-Devlet | İcra dosyası sorgulama ve durum takibi yapılabilir. |
| UYAP Vatandaş Portalı | Dilekçe elektronik olarak gönderilebilir. |
| Fiziksel Başvuru | İcra mahkemesine elden dilekçe sunulur. |
Şikayet Sonrasında İcra Dosyası Ne Olur?
Mahkeme kararı doğrultusunda dosya yeniden düzenlenir. Eğer borçlunun lehine sonuçlanmışsa, icra müdürlüğü haciz yazısını iptal eder.
Buna bağlı olarak iş yerine haczin kaldırıldığına dair yazı gönderilir ve kesintiler sonlanır.
Şikayet Sürecinde Avukat Desteği Gerekir mi?
Her ne kadar borçlu kendi başına dilekçe verebilse de, sürecin hukuki yönü karmaşık olduğu için bir icra avukatından profesyonel destek alınması önerilir.
Yanlış yapılacak bir başvuru, hak kaybına yol açabilir.
Haciz İşlemleri Ne Kadar Sürer?
Bir maaş haczinin ortalama süresi, borcun tutarına ve maaş miktarına göre değişir. Aşağıdaki tablo, ortalama süreleri göstermektedir:
| Borç Tutarı | Maaş Miktarı | Aylık Kesinti | Tahmini Süre |
|---|---|---|---|
| 20.000 TL | 20.000 TL | 5.000 TL | 4 ay |
| 50.000 TL | 25.000 TL | 6.250 TL | 8 ay |
| 100.000 TL | 30.000 TL | 7.500 TL | 13 ay |
Bu süreler, dosyanın türüne, borcun niteliğine ve işverenin ödeme hızına göre değişiklik gösterebilir.
Maaş Haczi Dosyasıyla İlgili Pratik Öneriler
- Dosya takibini aksatmayın. İcra dairesi işlemlerini E-devlet veya UYAP üzerinden takip etmek çok önemlidir.
- Tedbir kararı isteyin. Haksız bir haciz varsa, mahkemeden durdurma talep edebilirsiniz.
- Fazla kesinti varsa itiraz edin. Kanunen %25 sınırını aşan kesintiler geri alınabilir.
- İşverenle yazılı iletişim kurun. Her türlü bildirim yazılı olmalıdır.
- Avukat desteği alın. Hukuki süreci yanlış yönetmek, maddi kayba yol açabilir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Şikayet edilen dosyada maaş haczi yapılır mı?
Mahkeme durdurma kararı vermemişse yapılabilir. Tedbir kararı varsa durur.
2. Şikayet sürecinde maaştan kesilen para iade edilir mi?
Evet, mahkeme borçlunun haklı olduğuna karar verirse kesilen tutarlar iade edilir.
3. Emekli maaşına haciz konulur mu?
Kural olarak konulmaz, ancak borçlunun rızası varsa uygulanabilir.
4. İşveren haciz yazısını uygulamazsa ne olur?
İşveren hukuken sorumlu olur ve icra müdürlüğü tarafından cezai işlem uygulanabilir.
5. Şikayet dilekçesi nereye verilir?
İcra müdürlüğünün bulunduğu yer icra mahkemesine verilir veya E-devlet üzerinden elektronik olarak gönderilebilir.
