Yüksek tansiyon (hipertansiyon), kronik bir kardiyovasküler hastalık olarak birçok kişinin günlük yaşamını etkiler. Tedaviye rağmen kontrol altına alınamayan ya da komplikasyonlar geliştiren hastalarda işe devam etmek zorlaşabilir. Bu durumda akla gelen soru; “Sigorta başlamadan önce ya da belirlenen yaşa gelmeden yüksek tansiyon yüzünden erken emekli olunabilir mi?” olur.
Malulen emeklilik, “iş göremezlik” düzeyinde sağlık kaybı olduğunda geçerlidir ve yüksek tansiyon bu kapsama girip girmediği sıkça merak edilir. SGK sisteminde sağlık kurulları, iş gücü kaybı oranı, kalp fonksiyonları, hastalık evresi gibi kriterler birlikte incelenerek karar verilir.
Yüksek tansiyon malulen erken emekliliğe hak verir mi?
Yüksek tansiyon, tek başına erken emeklilik için yeterli sayılmaz. Çünkü SGK; yalnızca hipertansiyonu değil, bu hastalığa bağlı olarak gelişen organ hasarı, kalp yetmezliği, damar tıkanıklığı, böbrek yetmezliği gibi durumları değerlendirir.
Malulen emeklilik için:
- Hastalığın iş göremezlik boyutu olmalı,
- En az %60 oranında iş gücü kaybı tespit edilmeli,
- SGK ilgili sağlık kurulu raporu’ndaki belirtiler bu oranı desteklemeli.
Yüksek tansiyon tedavi edilebiliyorsa ve kişi işini sürdürebiliyorsa, maluliyet kabul edilmez.
SGK malulen erken emeklilik için hangi şartları arar?
Malulen emeklilik başvurusu için SGK üç ana şart arar:
- En az %60 iş gücü kaybı tespiti,
- Kalıcı hasar olması (geçici değil),
- Prim gün sayısı şartı: Sigorta başlangıcından önce bu primlere erişilmiş olması.
Bu şartları taşıyan yüksek tansiyon hastaları, malulen emeklilik hakkı için başvurabilir.
İş gücü kaybı yüksek tansiyonun hangi komplikasyonlarında kabul edilir?
Komplikasyonlar şunlardır:
- Kalp yetmezliği (Kalbin görevini yapamaması),
- Böbrek yetmezliği (Dialize giren hastalarda),
- Retinopati (Göz hasarı),
- Mikro/Makro damar hasarları (El ve ayak damarlarında sorun).
Bu durumlar kalıcı hale gelmişse, iş gücü kaybı hesaplamasında dikkate alınır.
Yüksek tansiyon ve malulen emeklilik için hangi raporlar gereklidir?
- Sağlık Kurulu Raporu (Devlet hastanesi veya SGK’ninkurul raporu),
- Kardiyolog, nefrolog ve göz hekimi raporları,
- Tetkik sonuçları (EKG, eko, kreatinin, albumin, GFR),
- Tedavi sürecine ait raporlar,
- SGK prim dökümü ile hizmet cetveli.
Bu belgelerle SGK’ya malulen emeklilik başvurusu yapılabilir.
Başvuru nasıl yapılır ve süreç nasıl işler?
- Dilekçe ile başvuru (SGK il/ilçe müdürlüğüne ya da e‑Devlet),
- Belgeler eklenir,
- SGK, raporları inceler,
- Gerekirse ikinci sağlık kurulu raporu istenir,
- Onay ya da red kararı verilir.
Onaylananlar emekli maaşı bağlanır.
Red çıkarsa ne yapılabilir?
- Ret gerekçelerini analiz etmek,
- Eksik belge varsa tamamlamak,
- SGK itiraz kuruluna başvurmak,
- Gerekirse Sosyal Güvenlik Mahkemesi’ne dava açmak.
Malulen emekli maaşı nasıl hesaplanır?
- Son 360 gün prime esas kazanç ortalaması alınır,
- Belirli katsayılarla çarpılır,
- Malullük zammı eklenir,
- Enflasyon artışıyla birlikte net aylık hesaplanır.
Erkenden emekli olmak başka nasıl mümkün olabilir?
- Normal yaşlılık emekliliği: Erken yaş ve primle yapılabilir,
- Engelli emekliliği: Belirli oranlarda engelli raporu varsa (yüzde 60 ve üzeri),
- Kapsamlı sağlık borçlanması: Doğum, askerlik, yurt dışı borçlanmalarıyla prim süresi uzatılabilir.
Bu yollarla da erken emeklilik sağlanabilir.
Erken emeklilik sonrası çalışmak mümkün mü?
Erken emekli olanlar:
- Sigortalı çalışabilir, emekli maaşı kesilmez,
- Çalışmışsa yeni prim oluşmaz,
- Yeniden emeklilik hakkı doğmaz.
Yüksek tansiyon erken emeklilikte nelere dikkat edilmelidir?
- Belgeler eksiksiz ve güncel olmalı,
- Tedavi süreci detaylı belgelenmeli,
- Hastalığın kalıcı ve ciddi olduğu tespit edilmeli,
- Gerekirse avukattan destek alınmalı.
