Liman cüzdanı, denizcilik sektöründe çalışan kişilerin sahip olması gereken resmi belgedir. Gemi adamlarının kimlik bilgilerini, sertifika durumlarını ve çalışma yeterliliklerini gösteren cüzdan, denizcilik faaliyetleri için yasal zorunluluktur. Gemi personeli, yurt içi ve yurt dışı deniz taşıtlarında çalışabilmek için belgeyi mutlaka yanında bulundurmalıdır.
Liman cüzdanı işlemleri dijital ortama taşınmış, artık e-Devlet üzerinden kolayca sorgulanabilir hale gelmiştir. e-Devlet liman cüzdanı sorgulama işlemi nasıl yapılır, hangi adımlar izlenir, liman cüzdanı nedir, kimler alabilir, ne işe yarar gibi konuları adım adım ele alacağız. Ayrıca belge geçerliliği, yenileme süreci ve kayıp durumunda yapılması gerekenler de detaylıca açıklayacağız.
Liman Cüzdanı Nedir?
Liman cüzdanı, denizcilik mesleğini icra eden kişilere verilen ve kişisel bilgilerin yanında mesleki yeterlilik belgelerini de içeren resmi denizcilik kimliğidir. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından düzenlenir ve gemi adamı statüsüne sahip kişilere verilir.
Liman cüzdanı ne işe yarar?
- Gemi adamlarının mesleki yeterliliğini belgelemek.
- Ulusal ve uluslararası denizcilik faaliyetlerinde kimlik yerine geçmek.
- Yurt içi veya yurt dışı seferlerde gemiye çıkış-iniş işlemlerinde kullanmak.
- Denizcilik sınavlarında ve sertifika işlemlerinde ibraz edilmek.
- SGK işlemleri ve gemi adamı sağlık belgeleriyle entegre çalışmak.
Liman Cüzdanı Kimlere Verilir?
Liman cüzdanı, yalnızca denizcilik alanında görev alacak kişilere verilen özel belgedir. Belgeyi alabilmek için belirli şartların sağlanması gerekir. Her isteyen, liman cüzdanı alamaz; kişinin belli bir eğitim ve sağlık durumuna sahip olması gerekir.
Liman cüzdanı alabilecek kişiler:
- Gemi adamı eğitimini tamamlamış kişiler
- Gemi adamı sağlık raporu bulunanlar
- Denizcilik liseleri ve MYO’larından mezun olanlar
- Gemi makineleri işletme, güverte ve deniz ulaştırma bölümlerinden mezunlar
- Zorunlu stajını tamamlamış öğrenciler (belirli belgelerle)
Not: Liman cüzdanı almak için ayrıca “Gemi Adamı Cüzdanı ve Yeterlik Belgesi Sınavı” gibi yeterlilik sınavlarına da girilmesi gerekebilir.
Liman Cüzdanı Başvurusu Nasıl Yapılır?
Liman cüzdanı başvurusu, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na bağlı Liman Başkanlıkları aracılığıyla yapılır. Başvurular şahsen yapılmalıdır ve gerekli belgeler eksiksiz olarak teslim edilmelidir.
Başvuru adımları:
- Gerekli belgeleri temin edin (aşağıda detaylı olarak listelenecek).
- Size en yakın liman başkanlığına başvurun.
- Belgelerinizi teslim edin, fotoğraf ve parmak izi işlemlerini tamamlayın.
- Sistem üzerinden başvuru işleme alınır.
- Ortalama 7-10 gün içinde liman cüzdanınız hazırlanır ve teslim edilir.
e-Devlet Liman Cüzdanı Sorgulama Adımları
e-Devlet sistemi, liman cüzdanınızın durumunu sorgulamanız ve bilgilerinizi kontrol etmeniz için pratik yöntem sunar. Aşağıdaki adımları izleyerek bu işlemi kolayca yapabilirsiniz.
Adım adım sorgulama işlemi:
- www.turkiye.gov.tr adresine giriş yapın.
- T.C. kimlik numaranız ve şifrenizle oturum açın.
- Arama kısmına “Gemi Adamı Bilgi Sorgulama” yazın.
- Açılan bağlantıya tıklayın.
- Liman cüzdanınız, yeterlilik belgeniz, sağlık durumu ve görev geçmişiniz burada görüntülenebilir.
Alternatif: “Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı” hizmetleri altında “Gemi Adamı Hizmetleri” sekmesi üzerinden de erişim mümkündür.
Liman Cüzdanı Geçerlilik Süresi ve Yenileme İşlemleri
Liman cüzdanı, süreli belgedir; belirli aralıklarla yenilenmesi gerekir. Belgenin süresi dolduğunda gemi adamı görev yapamaz. Bu nedenle geçerlilik süresi takip edilmelidir.
Geçerlilik süreleri:
- Gemi adamı sağlık raporu: 2 yıl geçerlidir.
- Liman cüzdanı: 5 yıl boyunca geçerlidir.
- Yeterlilik belgeleri: Sertifika türüne göre 5 ile 10 yıl arasında geçerlilik süresine sahiptir.
Yenileme işlemi nasıl yapılır?
- Sağlık raporu ve gerekli evraklarla liman başkanlığına yeniden başvurulur.
- Eski cüzdan teslim edilir, yeni belge düzenlenir.
- e-Devlet sistemi üzerinden başvuru durumu takip edilebilir.
Liman Cüzdanı Kaybolursa Ne Yapılır?
Cüzdan kaybolduğunda yeniden çıkarılması için belirli adımlar izlenmelidir. Kaybolan belgelerle ilgili resmi işlem yapılmadan yeniden cüzdan verilemez.
İzlenmesi gereken yol:
- Emniyet birimlerinden kayıp tutanağı alın.
- Liman başkanlığına giderek durumu bildirin.
- Gerekli belgelerle yeniden başvurun.
- Aynı bilgilerle yeni bir cüzdan düzenlenir.
- Belge, genellikle birkaç gün içinde teslim edilir.
Not: Kayıp cüzdan bildirimi yapılmadığı sürece aynı T.C. numarasına yeni belge verilemez.
Liman Cüzdanında Hangi Bilgiler Yer Alır?
Liman cüzdanı, yalnızca kimlik bilgisi taşımaz; aynı zamanda kişinin mesleki tüm geçmişini içerir.
Belge içeriği:
- T.C. kimlik numarası ve adı-soyadı
- Fotoğraf
- Görev unvanı (makinist, kaptan vb.)
- Sertifika ve yeterlilik bilgileri
- Gemi hizmet süresi
- Sağlık muayenesi geçerlilik tarihi
- Gemi adamı numarası ve belge seri numarası
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Liman cüzdanı e-Devlet’te görünmüyor, ne yapmalıyım?
Belge bilgileriniz sisteme henüz işlenmemiş olabilir. Liman başkanlığı ile iletişime geçmeniz gerekir.
Cüzdan süresi dolarsa gemide çalışabilir miyim?
Hayır. Belge süresi dolduğunda gemide görev alınamaz. Önce yenileme yapılmalıdır.
e-Devlet’te hangi bilgileri görebilirim?
Yeterlilik belgeleri, sağlık durumu, görev geçmişi, cüzdan geçerlilik tarihi gibi birçok detaya ulaşabilirsiniz.
Yeni belgeyi ne kadar sürede alırım?
Belgeler genellikle 7–10 iş günü içinde hazırlanır ve teslim edilir.
Liman cüzdanı olmadan iş başvurusu yapılabilir mi?
Hayır. Gemi adamı pozisyonları için liman cüzdanı şarttır. İşveren tarafından ilk olarak bu belge istenir.
