Psikoteknik belgesi, ticari araç kullanan şoförlerin sahip olması gereken sağlık raporudur. Belge, sürücünün psikolojik ve motor becerilerinin mesleğini yapmaya uygun olup olmadığını tespit etmek amacıyla düzenlenir. Karayolları Trafik Yönetmeliği’ne göre, belirli sınıftaki sürücüler için belge zorunludur.
Günümüzde belgelerin dijitalleşmesiyle birlikte psikoteknik raporları da e-Devlet sistemi üzerinden görüntülenebilir hale gelmiştir. Sürücüler belge durumlarını kontrol edebilir, sistem üzerinden geçerlilik süresi gibi önemli bilgilere erişebilir. Adım adım psikoteknik belgesi sorgulama işlemini nasıl yapabileceğinizi tüm detaylarıyla anlatıyoruz.
Psikoteknik Belgesi Nedir?
Psikoteknik değerlendirme sürücülerin dikkat, algı, tepki hızı, hafıza, koordinasyon ve muhakeme gibi zihinsel becerilerinin test edildiği uygulamadır. Değerlendirme sonucunda verilen belgeye de “psikoteknik belgesi” adı verilir.
Belgenin Önemi:
- Sürücülerin güvenli ve dikkatli araç kullanıp kullanamayacağı tespit edilir.
- Ticari taşımacılık yapan şoförler için yasal zorunluluktur.
- Trafik kazalarının önüne geçilmesine yardımcı olur.
- Sağlık raporuna ek olarak istenir.
Psikoteknik Belgesi Kimler İçin Zorunlu?
Psikoteknik belgesi, trafikte belirli mesleki gruplar için yasal zorunluluktur. Belge, sürücünün mesleğini sağlıklı şekilde sürdürebilmesi için zihinsel ve fiziksel yeterliliğe sahip olduğunu belgeleyen resmi bir evraktır.
Belgenin Zorunlu Olduğu Sürücü Grupları:
- Ticari taksi şoförleri
- Servis ve öğrenci taşımacılığı yapan sürücüler
- Kamyon, tır ve otobüs şoförleri
- Yük ve yolcu taşıyan şirket şoförleri
- SRC belgesi ile çalışan şoförler
- Şehir içi ve şehirler arası taşımacılık yapan sürücüler
Not: Psikoteknik belgesi olmadan trafikte yakalanan sürücülere hem idari para cezası uygulanır hem de trafikten men işlemi yapılabilir.
e-Devlet Üzerinden Psikoteknik Belgesi Nasıl Sorgulanır?
e-Devlet sistemi sayesinde artık birçok belgeye dijital ortamda kolayca ulaşmak mümkün. Psikoteknik belgesi de belgelerden biridir. e-Devlet üzerinden belge durumunu kontrol etmek için birkaç basit adımı takip etmeniz yeterlidir.
Giriş Yapmadan Önce Bilmeniz Gerekenler:
- T.C. kimlik numaranız ve e-Devlet şifreniz hazır olmalı.
- e-Nabız hesabınız aktif olmalı (bazı durumlarda yönlendirme olur).
- Belgeniz sistemde işlenmiş olmalı (kliniğiniz SGK sistemine belgeyi yüklemelidir).
Psikoteknik Belgesi Sorgulama Adımları (e-Devlet)
- www.turkiye.gov.tr adresine giriş yapın.
- Sağ üst köşeden T.C. kimlik numaranız ve şifrenizle giriş yapın.
- Arama çubuğuna “psikoteknik değerlendirme raporu” yazın.
- Açılan sonuçlar arasında “Sürücü Psikoteknik Belge Sorgulama” hizmetine tıklayın.
- Eğer belgeniz sistemde kayıtlıysa burada belge tarihi, süresi ve sonucu görüntülenir.
Alternatif yol: “Sürücü Raporları – Sağlık Bakanlığı” hizmeti altında da bazı durumlarda görüntülenebilir.
Belge Süresi ve Geçerlilik Durumu Nereden Görülür?
e-Devlet sistemi üzerinden psikoteknik belgenizi görüntülediğinizde belgenin detaylarına da ulaşabilirsiniz. Burada yer alan bilgiler sayesinde belgenizin geçerlilik tarihi ve test sonucu hakkında net bilgi alırsınız.
Görüntülenen Bilgiler:
- Belge düzenleme tarihi
- Belge geçerlilik süresi (başlangıç – bitiş)
- Rapor sonucu (uygun / yetersiz)
- Belgeyi düzenleyen kurumun adı
- T.C. kimlik numarasına bağlı kayıt
Not: Rapor sonucu “uygun” olmayan sürücüler için belge oluşturulmaz. Bu nedenle test sonucu mutlaka başarılı olmalıdır.
Psikoteknik Belgesi Ne Kadar Süre Geçerli?
Psikoteknik belgesinin geçerlilik süresi 5 yıldır. Bu sürenin sonunda belge yenilenmeli ve yeniden teste girilmelidir. Yenileme işlemi de aynı şekilde bir psikoteknik değerlendirme merkezinde yapılır.
Belge Süresi Detayları:
- Belge, düzenlendiği tarihten itibaren 5 yıl boyunca geçerlidir.
- Süresi dolan belgeyle çalışmak yasal olarak suçtur.
- Yenileme için yeniden randevu alınmalı ve değerlendirme yapılmalıdır.
- Yenileme işlemleri, eski belgeye göre daha hızlı ilerleyebilir.
Psikoteknik Belgesi e-Devlet’te Gözükmüyorsa Ne Yapmalısınız?
Bazen sürücüler belgelerini almış olmalarına rağmen e-Devlet üzerinde belgeyi görüntüleyemezler. Bu durum genellikle belge sistemine girilmediğinde ya da yanlışlıkla kaydedilmediğinde ortaya çıkar.
Bu Durumda İzlenmesi Gereken Yol:
- Belgeyi aldığınız psikoteknik merkezine başvurun.
- Belgenin SGK sistemine ve e-Nabız’a aktarılıp aktarılmadığını sorun.
- Eğer yüklenmediyse, yeniden işlem yapılması gerekebilir.
- SGK il/ilçe müdürlüğüyle iletişime geçerek teknik destek alınabilir.
Uyarı: Belge sisteme işlenmediyse geçerli sayılmaz. Trafik kontrollerinde ceza uygulanabilir.
Psikoteknik Belgesi ile Sürücü Sağlık Raporu Arasındaki Farklar Nelerdir?
Her ne kadar birçok kişi bu iki belgeyi karıştırsa da psikoteknik belgesi ve sürücü sağlık raporu birbirinden farklıdır ve ayrı işlemlerle alınır. Özellikle ticari araç kullananlar için her ikisi de zorunlu olabilir.
Temel Farklar:
| Özellik | Psikoteknik Belgesi | Sürücü Sağlık Raporu |
|---|---|---|
| Amaç | Psikolojik ve zihinsel yeterliliği ölçer | Fiziksel sağlık durumunu kontrol eder |
| Kimden Alınır | Psikoteknik değerlendirme merkezlerinden | Aile hekimi, özel hastane, poliklinik |
| Süre | 5 yıl geçerlidir | Genelde 1 yıl – 5 yıl arası geçerlidir |
| İçerik | Reaksiyon süresi, dikkat, hafıza testleri | Göz, tansiyon, işitme, genel sağlık muayenesi |
Her iki belge de trafik güvenliği açısından büyük önem taşır ve eksik olması durumunda cezai yaptırımlarla karşılaşılabilir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
Psikoteknik belgesi e-Devlet’te hemen görünür mü?
Belge, klinik tarafından sisteme yüklendikten sonra genellikle 1-3 iş günü içinde görünür. Daha uzun sürerse klinikle iletişime geçin.
e-Devlet’te belgem görünmüyor, geçersiz mi?
Eğer sistemde görünmüyorsa belge SGK veya Sağlık Bakanlığı sistemine işlenmemiş olabilir. Trafikte geçerli sayılmaz.
Psikoteknik belgesi kaç yılda bir yenilenir?
5 yılda bir yenilenmesi gerekir. Süresi dolan belgeler geçersizdir.
Ticari araç kullanmayanlar bu belgeyi almalı mı?
Hayır. Psikoteknik belgesi, sadece belirli meslek grupları için zorunludur.
Sürücü sağlık raporu yeterli değil mi?
Değil. Sürücü sağlık raporu, genel sağlık durumunu kontrol eder. Psikoteknik ise zihinsel becerileri değerlendirir.
